'फुले' सिनेमा जसा आहे तसा प्रदर्शित व्हावा नाहीतर तर, आम्ही सेन्सर बोर्डाच्या सदस्यांच्या घरासमोर आंदोलन करू

पुणे, ११ एप्रिल २०२५: महात्मा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या प्रेरणादायी जीवनकार्यावर आधारित 'फुले' हा आगामी चित्रपट वादाच्या भोवऱ्यात सापडला आहे. प्रतीक गांधी आणि पत्रलेखा यांच्या प्रमुख भूमिका असलेल्या या चित्रपटातील काही दृश्यांवर सेन्सर बोर्डाने आक्षेप घेतल्याने सिनेमाचे प्रदर्शन पुढे ढकलण्यात आले आहे. या निर्णयामुळे अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या मुद्यावरून समाजाच्या विविध स्तरांमधून तीव्र प्रतिक्रिया उमटत आहेत.

 

सेन्सर बोर्डाच्या निर्णयावर संतापाची लाट

सिनेमाच्या प्रदर्शनात अडथळा निर्माण झाल्याने फुले विचारधारेचे समर्थक, कलाकार, सामाजिक कार्यकर्ते आणि राजकीय नेते यांच्यात नाराजी पसरली आहे. महात्मा फुले यांच्या जयंतीनिमित्त पुण्यात फुलेवाड्यात आयोजित कार्यक्रमात वंचित बहुजन आघाडीचे अध्यक्ष अ‍ॅड. प्रकाश आंबेडकर यांनी या प्रकरणावर रोष व्यक्त केला."सेन्सर बोर्डमध्ये मान्यवर लोक आहेत. पण चित्रपटातून समाजात तेढ निर्माण होणार नाही याची काळजी घेतली जाते. मात्र संविधानाने दिलेले अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यही तितकंच महत्त्वाचं आहे. हे स्वातंत्र्य डावलण्याचा प्रयत्न आम्ही खपवून घेणार नाही," असे त्यांनी स्पष्टपणे सांगितले.

 

विरोध कायम राहिल्यास सेन्सर बोर्डाविरुद्ध आंदोलनाचा इशारा

प्रकाश आंबेडकरांनी म्हटलं की, सेन्सर बोर्ड जर आपल्या आक्षेपांवर ठाम राहील, तर वंचित बहुजन आघाडी या निर्णयाला कडाडून विरोध करेल. "जर हे आक्षेप मागे घेण्यात आले नाहीत, तर आम्ही सेन्सर बोर्डाच्या सदस्यांच्या घरासमोर आणि कार्यालयांसमोर तीव्र आंदोलन करू," असा थेट इशाराही त्यांनी दिला. त्यांनी हेही स्पष्ट केले की, ‘फुले’ चित्रपटातील दृश्ये ही सरकारने प्रकाशित केलेल्या महात्मा फुलेंच्या वाङ्मयावर आधारित आहेत. त्यामुळे या दृश्यांवर आक्षेप घेणे म्हणजे सरकारनेच मान्य केलेल्या विचारांना सेन्सॉर करणं आहे, असा आरोपही त्यांनी केला.

 

राज्य सरकारच्या भूमिकेवर प्रश्नचिन्ह

प्रकाश आंबेडकरांनी राज्य सरकारलाही या वादात लक्ष्य केलं. "एकीकडे मुख्यमंत्री महात्मा फुलेंना अभिवादन करतात, तर दुसरीकडे त्यांच्याच कार्यावर आधारित चित्रपटाच्या प्रदर्शनाला विरोध होतो. हा विरोधाभास असह्य आहे," असे ते म्हणाले. त्यांनी मुख्यमंत्र्यांनी यावर स्पष्ट भूमिका घेण्याची मागणी केली.

 

सिनेमाचा आशय आणि सामाजिक संदर्भ

'फुले' हा सिनेमा महात्मा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या समाजसुधारणेतील योगदानावर आधारित आहे. शिक्षण, जातविवेक, स्त्री-पुरुष समानता, विधवा पुनर्विवाह यांसारख्या मुद्द्यांना त्यांनी दिलेलं महत्त्व या चित्रपटात उभं केलं गेलं आहे. त्यामुळे हा चित्रपट केवळ कलात्मक नव्हे, तर सामाजिक संदेश देणारा महत्त्वाचा दस्तऐवज ठरू शकतो.

 

भविष्यातील संघर्षाचं संकेत

या प्रकरणावरून अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, ऐतिहासिक सत्य मांडण्याचा अधिकार आणि सामाजिक विषयांवरील कलाकृतींची सेन्सॉरिंग या बाबींवर नव्याने प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. प्रकाश आंबेडकरांनी दिलेला आंदोलनाचा इशारा लक्षात घेता, येत्या काही दिवसांत या विषयावर आणखी तीव्र प्रतिक्रिया उमटण्याची शक्यता आहे.